DÜNYA
İran kaosa sürükleniyor! Elon Musk’tan Starlink hamlesi!
İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin “kıyafet kurallarına uymadığı” gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesiyle başlayan gösterilerde 60’ı kadın 739 kişi gözaltına alındı. Olaylarda şu ana kadar güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 41 kişi yaşamını yitirdi. Öte yandan Elon Musk, İran’da Starlink uydu internetini devreye soktu. Ülkede Mahsa Amini protestoları devam ederken, rejim yanlıları da sokağa indi. Cuma namazının ardından sokaklara dökülen hükümet yanlıları, “Fitneciler idam edilsin” ve “Polisimin yanındayım” sloganları attı.
İran’ın yarı resmi ajansı Tesnim’e göre, Gilan Emniyet Müdürü Azizullah Meleki, kamu güvenliğini tehdit eden kişilere yönelik polis ve Devrim Muhafızları Ordusu tarafından operasyon düzenlendiğini belirtti.
Toplam 739 kişinin gözaltına alındığını aktaran Meleki, “Bu kişilerden 60’ı kadındı. Bunların büyük bir kısmının Gilan’ın yerlisi olmadığı, kaos yaratmak ve kamusal alanlara ve özel mülklere zarar vermek için diğer kentlerden Gilan’a geldikleri tespit edildi” dedi.
Öte yandan Gilan’da bir sabotaj şebekesinin de tespit edilerek, tutuklandığını aktaran Meleki, operasyonda çok sayıda silah ele geçirildiğini kaydetti.
Eyaletteki olaylar sırasında can kayıplarıyla ilgili bilgi vermeyen Meleki, 104 polisin yaralandığını ve çok sayıda kamu aracının tahrip edildiğini aktardı.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ülkede ölümlere yol açan protestolarda kamu güvenliğini tehdit eden göstericilerle kararlı şekilde mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
Gösteriler ile kamu düzeninin ve güvenliğinin tehdit edilmesi arasında ayrım yapılması gerektiğini ifade eden Reisi, ölümlere yol açan olayları “kargaşa ve kötülük” olarak nitelendirdi.
Elon Musk, ABD’nin İranlılara sunulan internet hizmetlerinin kapsamının genişletilmesine izin veren genel lisans yayımlamasının ardından uydu internet sistemi Starlink’i bu ülkede devreye soktu.
Protesto gösterilerinin devam ettiği İran’da ABD’nin İranlıların internete erişimini kolaylaştıracak adımının ardından Musk’dan yeni adım geldi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın konuyla ilgili Twitter paylaşımına yanıt veren Musk, “Starlink’i devreye sokuyoruz.” ifadesini kullandı.
Hazine Bakanlığından yapılan açıklamada, söz konusu genel lisansın İran’da internet özgürlüğüne sağlanan desteğin artırılması amacıyla yayımlandığı bildirilmişti.
İran’da Mahsa Emini’nin “başörtüsü kurallarına uymadığı” gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölmesi üzerine başlayan gösterilerin ardından hükümetin internet erişimini kısıtladığına işaret edilen açıklamada, ABD’nin İran halkının “özgür bilgi akışına ve gerçeklere dayalı bilgilere erişimini desteklemek” için harekete geçtiği kaydedilmişti.
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından kıyafet kurallarına uymadığı” gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini’yi bir saatlik “brifing” için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti.
İran devlet televizyonunda yayımlanan görüntülerde de Emini’nin polis merkezine getirildikten ve bir görevliyle konuştuktan sonra aniden fenalaşarak yere düştüğü görülüyor.
Sosyal medya kullanıcıları ise polisin, genç kadının “aniden” bilincini kaybettiği yönündeki açıklamasını reddederek, Emini’nin polis merkezine getirilmeden önce darbedildiğini iddia ediyor.
Emini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentinde düzenlenen cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.
Gösteriler daha sonra ülke geneline yayılmıştı. Sosyal medyada ve ülke medyasında yayınlanan görüntülerde bazı göstericilerin ambulans, otobüs ve kamu binalarını tahrip ettiği ve güvenlik güçleri ile göstericiler arasında şiddetli arbede yaşandığı görülüyor.
İran devlet televizyonu, olaylarda şu ana kadar güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 41 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.
Öte yandan ülke medyasına yansıyan haberlere göre, şu ana kadar olaylarla irtibatlı olduğu gerekçesiyle aralarında 11 gazeteci ve aktivistin de olduğu yüzlerce kişi gözaltına alındı.
Ülkede Mahsa Amini protestoları devam ederken, rejim yanlıları da sokağa indi. Cuma namazının ardından sokaklara dökülen hükümet yanlıları, “Fitneciler idam edilsin” ve “Polisimin yanındayım” sloganları attı.
Göstericiler ellerinde “Kahrolsun ABD” ve “Kahrolsun İsrail” yazılı pankartlar taşıyarak İnkılap Meydanı’na yürüdü. Amini’nin ölümü sonrası ülke genelinde başlayan eylemlere tepki gösteren kalabalık, eylemleri “fitne” olarak nitelendirerek “Fitneciler idam edilsin” sloganları attı.
