Büyüme rakamları açıklandı

Büyüme verisinin açıklanması beklenen saat 10:00’da TÜİK’in internet sitesine ulaşılmakta güçlük çekildi.

Gayrisafi yurtiçi hasıla ilk tahmini zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5 arttı. Foreks anketinde beklenti yüzde 3,8 artış olacağı yönündeydi.

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmini, 2017 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %14,3 artarak 641 milyar 584 milyon TL oldu. Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde  2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörü toplam katma değeri %3,2, sanayi sektörü %5,3, inşaat sektörü %3,7 arttı.

Son 12 çeyrekteki büyüme performansı.

Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise %5,2 arttı.Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2017 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,7 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre %1,4 arttı.

TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 5.1 ARTTI

Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak %5,1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları %9,4, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %2,2 arttı.

Mal ve hizmet ihracatı %10,6 artarken ithalat %0,8 arttı.

Mal ve hizmet ihracatı, 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak %10,6, ithalatı ise %0,8 arttı.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ YÜZDE 11.6 ARTTI

İşgücü ödemeleri, 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %11,6 artarken, net işletme artığı/karma gelir %20,2 arttı.İşgücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içerisindeki payı%39,7 oldu. İşgücü ödemelerinin cari gayrisafi katma değer içerisindeki payı geçen yılın aynı döneminde %41 iken bu oran 2017 yılının birinci çeyreğinde %39,7 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise %39,5’ten %41,3’e yükseldi.

Büyüme verisi yayımlanmadan önce bankaların açıkladığı büyüme tahminleri.

BAŞBAKAN YARDIMCISI MEHMET ŞİMŞEK RAKAMLARI DEĞERLENDİRDİ

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek büyüme rakamları ve ekonomik gelişmelere ilişkin soruları yanıtlarken şunları söyledi:

Büyüme beklenenden daha iyi, bunun 2.8’i yurtiçi talepten 2.2’si yurtdışından geldi, bu dengeli büyümeye işaret ediyor. Yılın ikinci çeyreğinde büyümenin daha da güçleneceği, neresinden bakılırsa bakılsın hissediliyor. En önemli hususlardan biri şu AB’de güçlü toparlanma yaşanıyor ve bu sene daha da hızlanacak. Yatırım seferberliğimiz kendini daha güçlü hissettirecek, istihdamdaki toparlanma sürecek. Büyümede dış talep destekleyici olmayı sürdürecek. Türk ekonomisi keskin bir çıkışa geçti, bunu sürdürmenin yolu reform; biz de bunun üzerinde odaklandık, kritik reform döneminin arifesindeyiz. Tekrar piyasada güven var ve reformlarla bunu pekiştireceğiz; Türkiye yüzde 5 ve üzeri patikaya oturacak. OVP çalışmaları çerçevesinde rakamları muhtemelen revize ederiz, muhtemelen gözden geçirme Eylül-Ekim’de olur. Gerek ilk çeyrek büyümesi, gerekse ikinci çeyrekteki öncü göstergeler, büyümenin (OVP’deki) hedefin üstünde kalacağını gösteriyor. Enflasyonun yüzde 10’un üzerine çıkması kabul edilebilir değil; gerekeni yapıyoruz yapacağız, tek haneye çekmemiz gerekiyor. Nisan sonrasında lirada göreceli bir güçlenme var, finansal piyasalarda pozitif bir hava var; bu enflasyona yansır. Eğer yeni bir şok yaşanmazsa dezenflasyonu destekleyici faktörler var. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarının yüksek seyretmesini masaya yatırdık ve tedbirler aldık; gıda komitesi tedbirleri almaya devam edecek, bu da fiyatları sınırlandıracak. Önümüzdeki dönemde döviz piyasasında kur (enflasyonun düşmesini) daha destekleyici olacak. Enflasyon önce tek haneye inecek, sonra baz etkisinden dolayı geçici çift haneye çıkabilir; ama yıl sonunda tek haneyle kapatmak zorundayız.

‘2017 YILI İÇİN YÜZDE 4’ÜN ÜZERİNDE BÜYÜME MÜMKÜN’

Baş Ekonomist Burak Kanlı Foreks’e yaptığı açıklamada, 1.çeyrek büyümesinin beklentilerin çok üzerinde geldiğine işaret ederek, “Özel tüketim talebi çok güçlü 2016 4.çeyrek artışının ardından ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre bir miktar soluklandı. Yatırımlarda da benzer bir durum var. Ancak devletin tüketim harcamaları güçlü seyrini sürdürdü. Diğer taraftan yılın ilk çeyreğinde net ihracatın, büyümenin temel sürükleyicisi olduğunu görüyoruz.” dedi.

Kanlı, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Özetle, ilk çeyrekteki güçlü büyümenin temel dinamiğinin temel sürükleyicisi ihracat oldu. Kamu harcamaları ve tüketimi teşvik eden KDF fonu gibi kamu kaynaklı destek de bunu destekledi. Önümüzdeki dönemde, bu güçlü büyüme trendinin ardından, kamu teşviklerinin de etkisinin azalmasıyla bir miktar yavaşlama görmemiz olası ve normal. Ancak yine de, 2017 yılı geneli için yüzde 4 ve hatta bunun üstünde bir büyüme oranı olası görünüyor. Genel olarak, 2016 yılındaki yavaşlamanın ardından, ekonominin çok sert bir biçimde toparlandığını görüyoruz.”

‘BÜYÜME AÇISINDAN İKİNCİ ÇEYREK DAHA POZİTİF OLACAK’

KapitalFX Personel Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan açıklanan büyüme rakamlarını değerlendirdi. İşte Erkan’ın yorumları:

Beklentilerden yüksek gelen büyümenin mal ve hizmet ve ihracatı, devletin nihai tüketim harcamaları ve hanehalklarının nihai tüketim harcamalarından destek bulduğunu görmekteyiz. İlk çeyrekte hanehalklarının nihai tüketim harcamaları %5,1 oranında büyüme gösterirken, devletin nihai tüketim harcamaları ise %9,4 oranında artmıştır. Devletin katkısı büyümeye pozitif, bunun yanında dayanıklı tüketim malları ve mobilyada ÖTV indiriminin hanehalklarının harcama kabiliyetine pozitif etki yaptığını görüyoruz. Bu kapsamda artan iç taleple beraber büyüme desteklenmiştir. 2016 son çeyreğinde başlayan bu trend 2017’nin ilk çeyreğine de sirayet etmiştir. Bunun yanında, ilerleyen çeyreklerde kamu teşviklerinin etkisinin kademeli olarak azalmasıyla beraber bu ilgili kalemlerde soluklanma görülecektir.

Dış talep büyümeyi daha önceki dönemlerde negatif olarak etkilemekteydi. 2017’nin ilk çeyreğinde Avrupa ekonomilerinin de toparlanıyor olmasının etkisiyle beraber dış talepteki artışın büyüme açısından destekleyici olduğunu görmek sevindirici. İhracatlar bu dönemde %10,6 oranında artış gösterdi. Bu durum lokal para birimindeki değer kaybından çok, Avrupa’da toparlanan ekonominin gelirler üzerinde yaptığı pozitif etkiden süregelmektedir.

Büyüme açısından 2Q17 daha pozitif olacak gibi görünmekte. İlk çeyrekte öncü göstergelerin aydan aya kuvvetlendiğini görmüştük. 2Q17 açısından baktığımızda da, ilk görselde de göreceğiniz üzre başta sanayi üretimi olmak üzere öncü göstergelerde görülen pozitif seyir büyüme açısından destekleyici olmaya devam edecek gibi görünüyor. Bu da yüksek bir 2Q17 rakamının gelmesini sağlayacaktır. Öte yandan, küresel ekonomik büyüme trendi de bir yandan izleyeceğimiz bir başka değişken. Özellikle Trump’ın ticaret politikaları, Çin’deki talep görünümü ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme trendi bizim açımızdan da önemli olacaktır. Global politik risklerin çok fazla büyümemesi bu noktada bizim açımızdan iyi olur. Bu rakamlardan sonra da Türkiye’ye ilişkin 2017 büyüme tahminleri yukarı yönlü revize edilecektir.

‘YATIRIMIN İHRACAT YAPILACAK ALANLARA YÖNELMESİ GEREKİYOR’

Analist Gizmen Nalbatlı ise yaptığı değerlendirmede, “Türkiye, ilk çeyrekte beklentilerin çok üzerinde %5 büyüdü. Dış talebin uzun süre sonra ilk kez katkı verdiği görülürken, hane halkı ve devlet harcamaları yine önemli aktörler oldu.  Hane halkı harcamaları %5.1, devletin nihai tüketim harcamaları ise %9.4 artış gösterdi. Rakamlar oldukça iyi. 2017 yılında %4 civarı bir büyüme görme olasılığımız son derece yüksek. Ancak bu büyüme kalıcı mı onu sorgulamamız lazım. Yatırım harcamalarındaki büyüme düşük. Yatırımın ihracat yapılacak alanlara yönlendirilmesi gerekiyor. İnşaat yatırımlarında %10’luk bir artış var. Genel olarak yatırım alt yapıya yapılıyor. Zor bir dönemden geçtik.  Devletin harcamalar ile destek olması son derece yerindeydi. Ancak bir yere kadar. Kamu maliyesi Türkiye ekonomisi için önemli bir çıpa. Kamu desteği yılın geri kalanında yavaşlayacaktır. Genel olarak, büyümenin 2.2’lik kısmının net dış ticaretten gelmesi olumlu. Sorunlu olan ise yatırımların katkısının %0.6 ile sınırlı kalması. Hane halkı harcamaları büyümenin öncüsü olmaya devam ediyor. Yılın ikinci çeyreğinde olumlu havanın devam edeceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.