Hollanda elçiyi çekti

Referandum ve genel seçimler nedeniyle Türkiye ve Hollanda’yı oy nedeniyle karşı karşıya getiren siyasi gerilim, diplomatların çabalarına karşın aşılamadı. İki ülke arasında normalleşmenin beklendiği bir sırada, Hollanda 10 aydır görevine dönemeyen büyükelçisini resmen çektiğini, Türk büyükelçisinin de atanmasına onay vermeyeceğini duyurdu. Büyükelçiler konusunda yapılan bu açıklamalara karşın Ankara’nın Hollanda’dan “resmi özür” beklediği, Hollanda’nın da bunun kesinlikle olmayacağını görüşmelerde dile getirdiği öğrenildi. Hollanda’daki genel seçimlere birkaç gün kala Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun AKP’li seçmene hitap etmek için Hollanda’ya gitmeye hazırlandığı sırada, uçağına verilen iznin iptal edilmesiyle başlayan kriz Aile Bakanı Fatma Betül Kaya’nın haber verilmeksizin Almanya’dan Hollanda’ya kara yoluyla geçmesiyle daha da yükselmişti. Hollanda güvenliği Bakanın heyetine gözaltı uygularken Kaya, ülkeden çıkartılmıştı. Mart 2017’deki bu gerilimin ardından aylar sonra diplomatlar devreye girdi. İlişkilerin normalleşmesi için yapılan görüşmelerin ardından Dışişleri Bakanları da bir araya geldi. Bunu, karşılıklı olumlu mesajlar izledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aralık ayındaki “Hollanda Başbakanı Rutte ile çok iyi görüşürdüm” açıklamasını Lahey’den özelikle Türkiye’nin “YPG ve PKK aynıdır” tezine verilen destek niteliğindeki açıklamalar takip etti. İki ülke arasında normalleşme sürecinin başladığının kısa sürede ilan edilmesi bekleniyordu ancak Hollanda Dışişleri Bakanı Halbe Zijlstra dün “normalleşme sürecinin nasıl yürütülmesi gerektiği konusunda bir mutabakata varamadık” dedi. Hollanda Bakanlar Kurulu’nun aldığı, “Mart 2017’den beri Türkiye’ye girişi mümkün olmayan Ankara’daki Hollanda Büyükelçisini resmi olarak geri çekme kararını almıştır. Hollanda’nın Türkiye’de Büyükelçisi olmadığı müddetçe Hollanda, yeni bir Türk Büyükelçisinin işe başlamasına da izin vermeyecektir” yönündeki kararını Türkiye’nin Lahey Maslahatgüzarı Alper Yüksel’e iletti.

Ankara’ya sürpriz oldu

İki ülke arasında yaşanan kriz sırasında Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Sadık Arslan, Ankara’daydı ve haziran ayındaki kararname ile Ankara’ya dönerek Cumhurbaşkanı Başdanışmanlığı’na resmen atandı. Hollanda Büyükelçisi ise o sırada Lahey’deydi ve kriz üzerine görevine geri dönmemişti. Türk Dışişleri’nden bir diplomat ise “Biz zaten kendilerine daha önce, ‘mevcut büyükelçilerinin göreve dönmesini istemiyoruz’ demiştik. Şimdi bu adımlarının ardından biz de durumu değerlendiriyoruz” dedi. Dışişleri’nin, benzer bir açıklamayla Hollanda’ya yanıt vermeye hazırlandığı belirtildi. Yetkili, “Biz ilişkilerin normalleşmesi için Hollanda’dan bazı adımlar beklerken maalesef böyle bir karar aldılar” diyerek bu kararı beklemediklerini ifade etti.

‘Görüşme bitmedi…’

Cumhuriyet’e konuşan ve görüşme sürecinin mimarlarından Hollandalı üst düzey bir diplomat, Büyükelçi Kees Van Rij’in 10 aydır merkezde olduğunu söyleyerek “Değişik seviyelerde defalarca görüştük. Bir mutabakata varamadık. Görüşmeler o kadar uzun sürdü ki, çok kıdemli bir diplomatımızı daha fazla bekletemezdik. İşini yapamıyorsa başka yere gönderelim diye düşündük. Onun için bu kararı aldık. Konuşmaya devam etmeye hazırız ama şimdilik bu şekilde bir ara verilmiş oldu” değerlendirmesini yaptı. Diplomat “Hollanda, Türkiye ile ilişkilerini normalleştirmeye hazır, bunun için kapılarını açık tutmak istiyor” dedi.