DÜNYA
Diplomasinin teorisyeni Henry Kissinger öldü
Uluslararası siyasetin hem teorisini hem pratiğini yaptı. Cumhuriyetçi başkanlarla çalıştı. Dünya ve Amerikan diplomasisinin en tartışmalı ismi Henry Kissinger yaşamını yitirdi. Nixon döneminin Dışişleri Bakanı 100 yaşındaydı.
1960’lı ve 70’li yıllarda ABD dış politikasına yön verdi. Entellektüel birikimi ve müzakere becerisiyle taktik ustasıydı. Vietnam savaşını sona erdirdi; ABD’nin soğuk savaş dönemindeki düşmanları Çin ve Sovyetler Birliği ile ilişkileri yumuşattı.
Henry Kissinger hiç kuşkusuz ABD’nin en tanınan dışişleri bakanlarındandı. Onu eleştirenler de taktir edenler de aynı noktada birleşiyor. İzlediği politikalarla uluslararası düzenin mimarı olarak tanımlanıyor.
Heinz Alfred Kissinger, 27 Mayıs 1923’te Almanya’da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi 1938’de Nazilerden kaçıp ABD’ye yerleşti. Kissinger 1943’te Amerikan vatandaşı oldu.
İkinci Dünya savaşında orduda görev yaptı, Harvard’da okudu, akademisyen oldu. Dış politikada Amerikan hükümetine danışmanlık yapıyordu.
1969’da dönemin ABD Başkanı Richard Nixon’ın ulusal güvenlik danışmanı oldu. Dış politikada realpolitik olarak adlandırılan ulusal çıkarlara dayalı pragmatik bir yol izledi.
Kissinger, Nixon’ın 1972’de Çin’e ve Sovyetler Birliği’ne tarihi ziyaretlerini organize eden isimdi. Bu ziyaretler ABD’nin komünist güçlerle gerilimi azaltmayı öngeren yumuşa politikasının ilk adımlarıydı.
Henry Kissinger 1973’te dışişleri bakanlığı koltuğuna oturdu. ABD’nin, ülke sınırları içinde doğmayan ilk dışişleri bakanı olarak tarihe geçti.
Kissinger, Vietnam Savaşını sona erdirmek için yürüttüğü müzakerelerle 1973’te Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
İsrail ve Mısır arasında 1973’te patlak veren savaşın ardından ortadoğu’da tansiyonu düşürmek için yürüttüğü mekik diplomasisiyle de takdir kazandı. Mısır ile İsrail arasında barış anlaşması imzalanmasını sağladı.
Kissinger, dışişleri bakanlığı görevi 1977’de sona erdikten sonra Georgetown Üniversitesi’nde akademik çalışmalarına devam etti. 1985’te yeniden hükümet görevi üstlendi. Başkan Ronald Reagan döneminde dış istihbarat danışma kuruluna girdi.
Henry Kissinger kariyeri boyunca hem fikirleriyle hem yaptıklarıyla çok tartışıldı ve konuşuldu.
Eleştirilerin başında Vietnam Savaşı’nda Kamboçya’nın bombalanmasındaki rolü geliyor. Halı bombardımanının hedefi kuzey vietnam’ı ikmal yollarından yoksun bırakmaktı. Kissinger, bu bombardıman nedeniyle savaş suçlusu olmakla itham edildi.
Endonezya’nın Doğu Timor’u işgalini desteklediği için de eleştirildi.1973’te Şili’nin sosyalist Devlet Başkanı Salvador Allende askeri darbeyle devrildiğinde kissinger abd’nin ulusal güvenlik danışmanıydı.
Darbeci Pinochet döneminde işlenen suçları araştıran İspanyol yargıç Baltazar Garzon, Kissinger’ı sorgulamak istedi. Kissinger geçmişte hatalar yapıldığını kabul etti ancak olayların üzerinden 30 yıl geçtikten sonra hüküm verilmesi için doğru adresin mahkemeler olmadığını söyledi.
Henry Kissinger, tartışmalı kariyerine rağmen Amerikan dış politikasını kökünden değiştiren isim olarak adını tarihe yazdırdı.
Tartışmaları aydınlatacak belgeler Amerikan Kongresi’nin kütüphanesinde. Belgelerin gizliliği 5 yıl sonra kaldırılacak.
